حل تشریحی سوالات سؤالات امتحان نهایی درس سلامت و بهداشت دوازدهم شهریور 1403 (کلیه رشته‌ها) - امتحان نهایی شهریور 1403

درستی یا نادرستی هر یک از عبارت‌های زیر را بر اساس مطالب کتاب درسی، بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (2)

الف) بروز خطای به‌وجود آمده در تقسیم سلولی، یک سلول طبیعی را به یک سلول سرطانی مبدل می‌کند.

ب) حدت بینایی یا دید نامطلوب، میزان سلامت چشم‌ها و سطح توانایی حس بینایی را نشان می‌دهد.

ج) بیماری‌های ناشی از عوارض کم‌خوابی می‌تواند به کاهش دقت، لرزش و درد منجر گردد.

د) کمبود ویتامین A ممکن است نوجوان را در معرض افسردگی قرار دهد.

ه) نیکوتین موجود در دود حاصل از مصرف قلیان، برخلاف سایر مواد دخانی، ایجاد وابستگی نمی‌کند.

و) از بارزترین آثار فوری مصرف الکل می‌توان به اختلال در سیستم اعصاب مرکزی اشاره کرد.

ز) وابستگی روانی به مواد مخدر، امکان دارد تمام زندگی فرد را حول محور خرید و مصرف مواد مخدر درگیر نماید.

ح) مونوکسید کربن، گازی است که از سوختن کامل سوخت‌های فسیلی حاصل می‌شود.

در عبارات زیر، جاهای خالی را بر اساس مطالب کتاب درسی با کلمات مناسب کامل کنید. (2)

الف) امیدواری، تعهد و پایبندی به اخلاقیات در یک فرد، نشان از سلامت ............ می‌باشد.

ب) حیاتی‌ترین نیاز غذایی انسان، ............ است که در تمام فعل و انفعالات بدن نقش دارد.

ج) مبارزه با حشرات و پیشگیری از ورود گرد و غبار، از اصول رعایت ............ در تأمین سلامت و ایمنی غذا است.

د) در سکته مغزی، مدت زمان طلایی برای نجات یک فرد، حدود ............ ساعت است.

ه) اصلی‌ترین روش پیشگیری در همه بیماری‌های عفونی این است که مانع ورود ............ به بدن شویم.

و) در صورت ورود گرد و غبار یا آلودگی هوا به چشم از ............ خودداری کنید.

ز) رعایت اصول بهداشت ازدواج و ............، نقش مهمی در سرنوشت خانواده و جامعه دارد.

ح) از دیدگاه سلامت ستون فقرات، بلند کردن بار با کمر راست و پاهای ............ روشی ایمن‌تر است.

از بین کلمات داخل پرانتز، کلمۀ مناسب را انتخاب کنید. (2)

الف) جملۀ «اگر می‌خواهیم وزن خود را کاهش دهیم، بدانیم در یک شب نمی‌توانیم به وزن مطلوب برسیم» به (استفاده از یادآورها / شروع، با گام‌های کوچک / کسب مهارت لازم) از گام‌های برنامه‌ریزی برای خودمراقبتی اشاره دارد.

ب) در ازای مصرف هر گرم (کربوهیدرات پیچیده / روغن زیتون / پروتئین) انرژی بیشتری بر حسب کیلوکالری در بدن تولید می‌شود.

ج) نور، حرارت، رطوبت و زمان از عوامل (مکانیکی / شیمیایی / فیزیکی) هستند که سبب ایجاد فساد در مواد غذایی می‌شوند.

د) بیماری (هپاتیت B / دیابت نوع دوم / سوزاک) می‌تواند بدون علامت باشد و در صورت بروز علائم بسیار شدید، نشان‌دهنده درگیری شدید کبدی در فرد است.

ه) با سخت شدن پوسته عدسی چشم (آستیگماتیسم / پیرچشمی / دوربینی) ایجاد می‌شود.

و) عوارض آلودگی هوا بر پوست چانه و بینی می‌تواند به شکل ایجاد جوش‌های (سرسفید / سرسیاه / زیرپوستی) بروز نماید.

ز) اگر از بیرون به اعماق درون خود راه پیدا کنیم، به توصیفی دست خواهیم یافت که (خودآگاهی / عزت نفس / تاب‌آوری) ما را کامل‌تر می‌کند.

ح) از علائم انسداد کامل راه تنفس هوایی، می‌توان به (اضطراب شدید / خشونت صدا / عدم توانایی در سرفه کردن) اشاره کرد.

با توجه به مطالب کتاب درسی، در پرسش‌های زیر گزینۀ صحیح را انتخاب کنید. (1/25)

الف) کدام‌یک از گزینه‌های زیر جزء نمونه‌های عوامل مؤثر بر سلامت نمی‌باشد؟

1) انجام واکسیناسیون

2) فعالیت بدنی

3) پوست و نژاد

4) عوامل فرهنگی

ب) با توجه به تعریف خودمراقبتی جسمی، کدام‌یک از گزینه‌های زیر در این تعریف معنایی ندارد؟

1) احساس ارزشمندی

2) تغذیه سالم

3) خواب کافی

4) پرهیز از استعمال دخانیات

ج) در کدام دسته از مواد زیر ویتامین «د» بیشتری یافت می‌شود؟

1) ماهی اوزن‌برون - شیر - تخم‌مرغ - گوشت مرغ

2) ماهی سالمون - ماهی کپور - ماست - کشک

3) ماهی آزاد - ماهی اوزن‌برون - پسته و بادام

4) ماهی کپور - ماهی آزاد - گوشت گوسفند - خرما

د) اختلالات چربی خون، افزایش فشار خون، اختلالات انعقاد خون و التهاب مزمن از مشکلات ............ چاقی می‌باشد.

1) تنفسی

2) غددی

3) گوارشی

4) قلبی - عروقی

ه) کدام‌یک از عوامل زیر، بزرگ‌ترین عامل مرگ و میر در قرن بیستم می‌باشد؟

1) سکته قلبی

2) سکته مغزی

3) مصرف دخانیات

4) انواع سرطان‌ها

با توجه به «مواد مغذی مورد نیاز بدن» به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. (1)

الف) یک منبع اصلی برای کربوهیدرات‌های پیچیده بنویسید.

ب) مصرف فیبر باعث جلوگیری از کدام مشکل در دستگاه گوارش می‌شود؟

ج) کدام نوع چربی معمولاً از طریق ماهی تأمین می‌شود؟

د) حفظ تعادل مایعات در بدن، به کمک کدام ماده معدنی صورت می‌گیرد؟

جدول زیر در رابطه با عوامل چاقی است. هر یک از موارد ستون «الف» با یکی از موارد ستون «ب» ارتباط بیشتری دارد. شمارۀ آن‌ها را پیدا کنید. (یک مورد در ستون «ب» اضافه است) (1)

آقای صادقی برگه آزمایش خود را از آزمایشگاه تحویل گرفته است. (1)

الف) در این برگه آزمایش، کلسترول خوب و بد، به ترتیب چگونه نشان داده می‌شود؟

ب) سطح کلسترول خوب با بروز بیماری قلبی - عروقی چه رابطه‌ای دارد؟

ج) میزان کلسترول بد چه اثری بر شریان‌ها دارد؟

با توجه به تصویر زیر به پرسش‌ها پاسخ مناسب دهید. (1/5)

الف) این بیماری واگیردار است یا غیرواگیر؟

ب) «دوران پنجره» در این بیماری به چه معناست؟

ج) سه روش انتقال این بیماری در مردان را بنویسید.

از اثرات بیماری سرخجه مادر بر چشم و مغز نوزاد، هر کدام یک مورد را بنویسید. (0/5)

با توجه به متن زیر به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دهید. (1/5)

«سینا در آزمون کتبی گواهینامه راهنمایی و رانندگی شرکت کرده است. پنج روز دیگر قرار است که آزمون دهد، او تصمیم دارد با برنامه‌ریزی طی این مدت، خود را برای آزمون کتبی گواهینامه آماده کند. ساعت دوازده ظهر طبق برنامه، مطالعۀ خود را آغاز می‌کند و پس از یک روز مطالعه، به سراغ نمونه سؤالات آزمون می‌رود. متوجه می‌شود که نمی‌تواند سؤالات را پاسخ دهد. رفته رفته احساس گرما و مشکلات قلبی - عروقی پیدا می‌کند و سردرد و سرگیجه مانع ادامه مطالعه می‌شود. شب را نیز با سختی به صبح می‌رساند.»

الف) این نوع اختلال روانی - رفتاری سینا چه نام دارد؟

ب) این مشکل چه تأثیری بر سیستم قلبی - عروقی دارد؟ (دو مورد)

ج) سینا با رعایت کدام اصول می‌تواند با این اختلال مقابله کند؟ (سه مورد)

در ارتباط با «مصرف دخانیات و الکل» به پرسش‌های زیر پاسخ کوتاه دهید. (1/25)

الف) دروازه ورود به اعتیاد، کدام‌یک از مواد دخانی می‌باشد؟

ب) گاهی افراد خودشان مصرف‌کننده دخانیات نیستند ولی در معرض دود آن قرار می‌گیرند. به این دود چه می‌گویند؟

ج) فیبروز در نتیجه مصرف بیش از حد چه ماده‌ای رخ می‌دهد؟

د) آلودگی‌های پوستی منتقله در اثر استفاده مشترک از قلیان را بنویسید. (دو مورد)

با توجه به مواد اعتیادآور به پرسش‌های زیر پاسخ کوتاه و مناسب دهید. (0/75)

الف) کدام گروه از این مواد، فرد را به‌طور کاذب به هیجان می‌آورد؟

ب) با مصرف کدام ماده توهم‌زای مصنوعی، ممکن است فرد دچار توهمات حسی شود؟

ج) هروئین، مخدر طبیعی است یا مصنوعی؟

در مورد اعتیاد به پرسش‌های زیر پاسخ دهید. (1)

الف) فرد معتاد چه کسی است؟

ب) حالتی که در آن بدن فرد نسبت به مواد مخدر تحمل نشان می‌دهد، علامت وابستگی جسمانی است یا روانی؟

با در نظر داشتن الگوی صحیح وضعیت بدن و اهمیت حفظ وضعیت بدنی مناسب، در تصاویر داده شده؛ موارد درست و نادرست حالت بدن را مشخص کنید. (1)

با توجه به اهمیت ارگونومی در تصویر زیر:

برای انتخاب دوچرخه مناسب چه توصیه‌ای می‌شود؟ (0/75)

در شکل زیر، کدام موارد مربوط به پاکسازی خرده‌های لامپ‌های کم‌مصرف رعایت شده است؟ (دو مورد) (0/5)

در کادر زیر، برخی اقدامات اساسی برای مقابله با انواع آتش‌سوزی نوشته شده است. اقدام مرتبط با هر یک از موارد زیر را بنویسید. (1)

الف) آتش‌سوزی علوفه و حبوبات

ب) آتش‌سوزی ناشی از کابل‌های برق

ج) آتش‌سوزی ناشی از کپسول گاز

د) آتش‌سوزی ناشی از گازوئیل