حل تشریحی سوالات سؤالات امتحان نهایی درس علوم اجتماعی دوازدهم شهریور 1403 (ریاضی - تجربی) - امتحان نهایی شهریور 1403

درستی یا نادرستی عبارت‌های زیر را مشخص کنید. (1)

الف) در خانواده‌های چند فرزندی، والدین انتظار بالایی از فرزندان خود دارند.

ب) استقلال سیاسی در ایران پیش از انقلاب اسلامی در قلمرو فرهنگ آرمانی بود.

پ) فرصت‌های پیش روی افراد برای تحرک اجتماعی و کسب هویت‌های جدید در جوامع مختلف یکسان است.

ت) مواجهۀ فرهنگ جدید غرب با جوامع و فرهنگ اسلامی تجربۀ جدیدی است که هنوز به پایان نرسیده است.

عبارت مناسب را از داخل کمانک ( ) انتخاب کنید. (1)

الف) شیوۀ انجام کنش اجتماعی که مورد قبول افراد جامعه قرار گرفته است. (ارزش اجتماعی - هنجار اجتماعی)

ب) تغییرات اساسی در لایه‌های (سطحی - عمیق) فرهنگ، آن را به فرهنگ دیگری تبدیل می‌کند.

پ) جامعۀ ایران با بازگشت به (هویت اسلامی - هویت تاریخی) به قلب تپندۀ بیداری اسلامی تبدیل شد.

ت) قدرتی که بدون استفاده از تهدید و رضایت تبعیت کنندگان به‌دست می‌آید، (مقبولیت - مشروعیت) دارد.

سؤالات چهارگزینه‌ای: (2/5)

الف) عبارت‌های «قرار گرفتن بر سر دو راهی» و «سخن گفتن به زبان فرانسه» به ترتیب به کدام ویژگی کنش اشاره دارد؟

1) معنادار - هدف‌دار

2) ارادی - آگاهانه

3) هدف‌دار - معنادار

4) آگاهانه - ارادی

ب) «شرافت و وقار و سلحشوری از ویژگی‌های صحرانشینان است.» بیانگر کدام‌یک از رابطه‌های زیر است؟

1) اجتماعی بر نفسانی

2) نفسانی بر اجتماعی

3) طبیعی بر اجتماعی

4) اجتماعی بر طبیعی

پ) مثال‌های زیر به ترتیب چه نوع تحرک اجتماعی هستند؟

(فرزند یک کشاورز که پزشک شده است - کارمند بانکی که از یک شعبه به شعبۀ دیگر منتقل شده است.)

1) افقی - صعودی

2) نزولی - صعودی

3) صعودی - افقی

4) صعودی - نزولی

ت) هویت ایران قبل از ظهور اسلام چه نوع هویتی بود؟

1) توحیدی

2) دنیوی و سکولار

3) ناسیونالیستی و قومی

4) توحیدی و دینی آمیخته با اساطیر

ث) کدام گزینه از ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی نیست؟

1) حضور فعال و مؤثر در تعاملات جهانی

2) تکیه بر ظرفیت‌های مولد مردمی و دولتی

3) احساس رفاه بیشتر در کوتاه‌مدت

4) روحیۀ خلاقیت و نوآوری

هر یک از عبارت‌های ستون سمت راست، با کدام‌یک از مفاهیم ستون سمت چپ ارتباط دارد؟ (یک مورد اضافه است.) (1)

جاهای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید. (2)

الف) بخش‌هایی از فرهنگ که از نظر علمی صحیح و مطابق فطرت انسان باشد؛ ............ است.

ب) هر جامعه‌ای بر اساس ............ با طبیعت و بدن آدمی تعامل می‌کند.

پ) افراد در بدو تولّد، هویت اجتماعی ............ خود را به صورت انفعالی در محیط خانواده می‌پذیرند.

ت) تدابیر و راه‌حل‌های نظام سیاسی برای حلّ مشکلات جمعیت ............ نامیده می‌شود.

به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. (3)

الف) چرا انسان‌ها از انجام برخی کنش‌ها خودداری می‌کنند؟

ب) گروه خونی هر فرد کدام ویژگی‌های هویتی را بیان می‌کند؟ (ذکر دو مورد)

پ) در چه صورتی دوام و بقای جامعه تهدید می‌شود؟

ت) منظور از غرب‌زدگی چیست؟

ث) هدف متفکران ایرانی از دهۀ سی شمسی به بعد، از تدوین آثاری مانند بازگشت به خویشتن چیست؟

ج) دو مورد از دلایل پیری و سالمندی جمعیت در جوامع غربی را بنویسید.

هر یک از عبارت‌های زیر به کدام‌یک از پیامدهای کنش اشاره دارد؟ (0/5)

الف) نمره دادن استاد به پاسخ‌برگ امتحانی دانش‌آموز

ب) پاکیزگی دست و صورت پس از وضو گرفتن

هر یک از موارد زیر مربوط به فواید کدام دسته از علوم (طبیعی - انسانی و اجتماعی) می‌باشد؟ (0/75)

الف) پیش‌بینی کنش و شناسایی عواملی که بر زندگی انسان‌ها و کنش‌های او تأثیر دارند.

ب) رهاسازی انسان از محدودیت‌های طبیعت

پ) نشان دادن شیوۀ صحیح استفاده از علوم طبیعی و دانش‌های ابزاری

جوامع زیر به کدام نوع از معانی متفاوت از خودبیگانگی فرهنگی دچار شده‌اند؟ (1)

الف) جامعه‌ای که عقاید و ارزش‌های آن مانع آشنایی اعضای آن با حقیقت انسان و جهان می‌شود.

ب) جامعۀ خودباخته‌ای که در مواجهه با جوامع دیگر هویت فرهنگی خود را از یاد برده است.

با توجه به مقایسۀ دو نوع قدرت، جدول زیر را کامل کنید. (0/5)

با توجه به ملاک‌های دسته‌بندی نظام‌های سیاسی از دیدگاه ارسطو و فارابی، هر کدام از موارد زیر به چه مفهومی اشاره دارد؟ (0/75)

الف) جوامعی که آرمان‌ها و ارزش‌هایشان الهی و عقلانی نباشد.

ب) حکومتی که اکثریت مردم بر اساس حقیقت و فضیلت، حضور و فعالیت دارند.

پ) حاکمیت اکثریت در صورتی که بر مدار خواسته‌های آنان باشد.

چرا افراد احساس می‌کنند پدیده‌های اجتماعی همانند پدیده‌های طبیعی هستند؟ (1)

بر چه اساسی می‌توان جوامع مختلف را ارزیابی کرد؟ (1)

در چه صورتی تحول فرهنگی مثبت است؟ (1)

انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری بر نظریه‌پردازان جهان غرب داشته است؟ (1)

قدرت اجتماعی چه زمانی پدیدار می‌شود؟ (1)

چرا کشورهای غربی جنگ اقتصادی تمام عیاری را علیه کشور ما به راه انداخته‌اند؟ (1)