حل تشریحی سوالات سؤالات امتحان نهایی درس سلامت و بهداشت دوازدهم دی 1401 - امتحان نهایی دی 1401

درستی یا نادرستی هر یک از عبارات زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (2)

الف) چربی اشباع نشده عامل تعیین کنندۀ سطح کلسترول خون است.

ب) چاقی با الگوی سیب، خطر ابتلا به اختلالات انعقاد خون را بیشتر افزایش می‌دهد.

ج) به هنگام سکتۀ قلبی، لختۀ خون قبل از پلاک، تشکیل می‌شود.

د) در بیشتر بیماری‌های ارثی، ژن معیوب از پدر به فرزندان منتقل می‌شود.

ن) تاب‌آوری اگرچه قابلیت درونی است، اما می‌تواند در تعامل با محیط، تقویت و توسعه یابد.

و) سندروم محرومیت، یکی از نشانه‌های وابستگی به مواد مخدر است.

هـ) در آزمون دیوار، پاشنه‌پا، همانند پشت سر و باسن با دیوار تماس دارد.

ی) اورژانس یکی از نهادهای امدادی در حوادث خانگی محسوب می‌شود.

در عبارات زیر، جاهای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید. (2)

الف) استفاده از محصولات تکنولوژی، نمونه‌ای از ............ به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر سلامت به‌شمار می‌رود.

ب) در گام اول خودمراقبتی، هدف باید ............، واقعی و ............ باشد.

ج) در شکل هرم مواد غذایی، هرچه از پایین هرم به سمت بالا حرکت کنیم، میزان مصرف روزانه گروه‌های غذایی ............ می‌شود.

د) یکی از بیماری‌های شایع غذازاد، ............ است.

ن) بزرگ‌ترین عامل مرگ و میر در قرن بیستم، ............ است.

و) مهارت نه گفتن یکی از راه‌کارهای بهره‌گیری از مهارت ............ است.

هـ) در ستون فقرات، ............ بین فقرات کمری و دنبالچه قرار دارد.

از بین کلمات داخل پرانتز، کلمۀ مناسب را انتخاب کنید. (2)

الف) داشتن روحیۀ انتقادپذیری از ویژگی‌های سلامت (روانی - عاطفی / معنوی / اجتماعی) است.

ب) اصل (تعادل / تنوع / تناسب) براساس سن، جنس و میزان فعالیت بدنی فرد، تعیین می‌شود.

ج) از عوارض جانبی (کاهش / افزایش) سریع وزن بدن می‌توان به بروز سنگ کیسۀ صفرا اشاره کرد.

د) ویروس HIV تنها در (گلبول قرمز / پلاکت / گلبول سفید) قادر به ادامه حیات است.

ن) از توهم‌زاهای مصنوعی می‌توان به (آمفتامین / ال. اس. دی / ریتالین) اشاره کرد.

و) آسیب‌پذیرترین عضو بدن در برابر صدمات، (زانو / کمر / گردن) می‌باشد.

هـ) بهترین وسیله برای خاموش کردن آتش‌سوزی ناشی از برق، استفاده از (کربن دی‌اکسید / شن / نمک) است.

ی) مهم‌ترین علت مرگ ناشی از آتش‌سوزی (سوختگی / خفگی / مسمومیت)، قلمداد می‌شود.

به پرسش‌های چهارگزینه‌ای زیر پاسخ دهید. (1)

1- چند مورد از موارد زیر صحیح است؟

الف) آهن همانند کلسیم در تشکیل برخی بافت‌های بدن نقش دارد.

ب) سدیم در حفظ تعادل مایعات بدن نقش دارد.

ج) منیزیم در حمل اکسیژن خون مؤثر است.

د) قند موجود در میوه و سبزیجات نقش مهمی در عملکرد سیستم عصبی و ماهیچه‌ها بازی می‌کند.

1) چهار

2) سه

3) دو

4) یک

2- کدام یک از نظر درستی یا نادرستی با سایر گزینه‌ها متفاوت است؟

1) امروزه برای پیشگیری از ابتلا به همۀ انواع هپاتیت، از واکسن استفاده می‌شود.

2) پدیکلوزیس از شایع‌ترین بیماری‌های انگلی است.

3) پایبندی به اصول دینی، اخلاقی و خانوادگی می‌تواند تا حد زیادی از ابتلا به بیماری سوزاک جلوگیری کند.

4) احتمال مزمن شدن بیماری در هپاتیت نوع C بیشتر است.

3- در تصویر زیر که الگوی وراثتی بیماری تالاسمی را نشان می‌دهد، کدام فرزند هر دو ژن معیوب را از والدین به ارث برده است؟

1) 1

2) 2

3) 3

4) 4

4- کدام گزینه دربارۀ پیشگیری از حوادث خانگی نادرست است؟

1) در سطح دو پیشگیری قبل از بروز حادثه، باید بر روی کاهش عوامل خطر تمرکز کرد.

2) قبل از اسپری حشره‌کش در صورت امکان، ظروف از محیط خارج شوند.

3) بهترین راه مبارزه با آتش‌سوزی خشک، استفاده از آب است.

4) در انسداد خفیف راه تنفس هوایی از ضربه زدن به پشت اجتناب شود.

با توجه به متن زیر به سؤالات پاسخ دهید. (1)

اگرچه قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای تولید ویتامین D در بدن ضرورت دارد اما اگر در این کار افراط شود می‌تواند منجر به بروز عوارضی مانند آفتاب‌سوختگی شود. به علاوه قرار گرفتن در معرض اشعۀ زیان‌آور فرابنفش نور خورشید به مدت طولانی، خطر ابتلا به سرطان پوست و پیری زودرس پوست را افزایش می‌دهد. پرتوهای فرابنفش خورشید که به زمین می‌رسد شامل پرتوهای مضر UVA و کمی از پرتوهای UVB است.

الف) چه ارتباطی بین نور خورشید و ویتامین D وجود دارد؟

ب) عوارضی مانند آفتاب‌سوختگی نتیجه عملکرد کدام دستگاه بدن است؟

ج) قرارگیری طولانی‌مدت در معرض نور خورشید، کدام عارضۀ پوستی را در دورۀ بلوغ جنسی، می‌تواند تشدید کند؟

د) سرطان پوست ناشی از قرارگیری طولانی‌مدت در معرض اشعۀ زیان‌آور فرابنفش، نتیجۀ آسیب مستقیم بر ............ است.

جدول زیر در رابطه با بیماری‌ها است. هر یک از موارد ستون «الف» با یکی از موارد ستون «ب» ارتباط منطقی بیشتری دارد. شمارۀ آن‌ها را پیدا کنید. (دو مورد اضافه است) (1)

در ارتباط با کاهش وزن بدن به پرسش‌های زیر پاسخ دهید. (1)

الف) دو روش زود بازده کاهش وزن را نام ببرید.

ب) در طبقه‌بندی نمای تودۀ بدنی، افرادی با BMIی محدودۀ (25 تا 30) و (35 تا 40) به‌ترتیب در چه وضعیتی قرار دارند؟

در ارتباط با مواد مخدر، از مصرف کدام داروها بدون تجویز پزشک باید جداً خودداری کرد؟ (0/25)

به پرسش‌های زیر در رابطه با اعتیاد به مواد مخدر و عوارض آن پاسخ دهید. (1)

الف) مصرف کدام دسته از مواد اعتیادآور حالت خوشی و هیجانی کوتاه‌مدت را به همراه دارد؟

ب) پیروی از ارزش‌های خانوادگی، مربوط به کدام گروه از توصیه‌های خودمراقبتی در زمینه پیشگیری از استعمال دخانیات می‌باشد؟

ج) میل شدید و مفرط درونی و خارج از اختیار، به ادامۀ مصرف مواد، مربوط به کدام جنبۀ وابستگی می‌باشد؟

د) اختلالات مصرف چه تفاوتی با وابستگی به ماده مخدر دارد؟

هر یک از موارد زیر اشاره به کدام عامل ایجاد فساد مواد غذایی دارد؟ (0/75)

الف) استفاده غیرمجاز از حشره‌کش‌ها در هنگام کاشت

ب) سرپوشیده نگه‌داشتن مجاری فاضلاب

ج) نگهداری مواد غذایی فاسدشدنی در یخچال

برای تشخیص هر یک از انواع سرطان‌های زیر، کدام روش غربالگری استفاده می‌شود؟ (0/75)

الف) سرطان روده

ب) سرطان سینه

ج) سرطان پروستات

در رابطه با بهداشت ازدواج و باروری، به پرسش‌های زیر پاسخ دهید. (1)

الف) چه رابطه‌ای بین وزن بدن و تخمک‌گذاری در خانم‌ها وجود دارد؟

ب) خانم‌ها در صورت ابتلا به کدام بیماری خودایمنی، باید بارداری خود را تا بهبودی نسبی به تأخیر بیاندازند؟

ج) یکی از اثرات بیماری سرخجه مادر بر نوزاد را بنویسید.

د) بروز سرطان لب در مادر باردار، به دلیل وجود کدام ماده مضر موجود در دود سیگار می‌تواند ایجاد شود؟

بهروز در دوره نوجوانی بسر می‌برد و به دلایل مختلف همچون آشفتگی در فضای خانواده و کمبود امکانات دچار برخی اختلالات شایع روانی - رفتاری است، در هر یک از موارد زیر، نوع اختلال را با توجه به موارد داخل پرانتز مشخص کنید. (1/5)

(خشم، استرس، افسردگی و اضطراب)

الف) احساس درماندگی و به دنبال آن فشار خون بالا و افزایش تعداد نبض در شب امتحان.

ب) غمگینی مداوم، خستگی مفرط و فقدان انرژی.

ج) این احساس نوعی واکنش طبیعی، نسبت به شرایط محیطی است.

د) ضعف سیستم ایمنی و افزایش احتمال ابتلا به سرطان.

ن) جایگزین کردن خواسته‌ها می‌تواند راهکاری برای مقابله با اختلالات ............ و ............ باشد.

مراحل نامرتب زیر مربوط به برداشتن اشیای سنگین از روی زمین می‌باشد، آن‌ها را مرتب کرده و در موارد "الف تا د" بنویسید. (1)

1- بدن را در وضعیت زانو زدن قرار دهیم.

2- جسم را در نزدیک به خودمان بگیریم.

3- پاها را صاف روی زمین بگذاریم.

4- تا حد ممکن نزدیک جسم بایستیم.

چهار مورد از راه‌های کنترل بیماری‌های واگیردار را در بندهای "الف تا د" بنویسید. (1)

مراحل استفاده از کپسول اطفای حریق را به ترتیب در موارد "الف تا د" بنویسید. (1)

در رابطه با مصرف دخانیات و الکل، به پرسش‌های زیر پاسخ دهید. (1/5)

الف) کدام مادۀ مضر دود سیگار می‌تواند روی پوست، عوارض جبران‌ناپذیری داشته باشد؟

ب) بر طبق تحقیقات، اثر دود دستۀ سوم بیشتر با کدام مادۀ مضر موجود در سیگار ایجاد می‌شود؟

ج) مصرف کدام گروه از تنباکوها به دلیل افزودنی‌های شیمیایی باعث آلرژی و آسم می‌شود؟

د) یکی از شایع‌ترین آثار مصرف بلندمدت مشروبات الکلی را بنویسید؟

با توجه به شکل، مصرف مقدار اندک مشروبات الکلی:

ن) چه رابطه‌ای با اندازۀ مغز دارد؟

و) چه اثری بر برخی توانایی‌های فکری می‌گذارد؟

کدام‌یک از اشکال زیر، الگوی صحیح وضعیت بدن را نمایش داده است؟ (0/25)