حل تشریحی سوالات سؤالات امتحان نهایی درس جامعه‌شناسی (3) دوازدهم خرداد 1401 - امتحان نهایی خرداد 1401

عبارت‌های صحیح و غلط را مشخص کنید (1)

الف) علوم اجتماعی، ظرفیت داوری درباره علوم طبیعی و فناوری حاصل از آن را دارند.

ب) انسان در دیدگاه جامعه‌شناسی تبیینی نه تنها یک موجود طبیعی پیچیده دانسته می‌شود، بلکه با سایر موجودات طبیعی تفاوت‌های بنیادی دارد.

ج) انقلاب‌های اجتماعی، اندیشه‌های جدید، شاهکارهای هنری و اختراعات بزرگ هنگامی پدید می‌آیند که انسان نظم موجود را رعایت کند.

د) ماکس وبر تفهم را روش مستقلی برای علوم انسانی نمی‌دانست بلکه آن را مقدمه و پیش‌نیازی برای روش علمی که همان روش تجربی بود، می‌انگاشت.

جای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید. (3/5)

الف) علوم انسانی و اجتماعی بومی (ایرانی و اسلامی) باید همسو با ............ خودمان و ناظر به حل مسائل جامعه خودمان باشد.

ب) برخی رویکردها برای دستیابی به پاسخ‌های ساده درباره چرایی وقوع پدیده‌های اجتماعی، پیچیدگی و عمق این پدیده‌ها را نادیده می‌گیرند و از آن‌ها ............ می‌کنند.

ج) ارسطو نظام سیاسی را که اکثریت مردم بر اساس فضیلت و حقیقت حکومت می‌کنند ............ می‌نامد.

د) طرفداران قشربندی اجتماعی چنین می‌پندارند که نابرابری‌های اجتماعی نتیجه تفاوت‌ها یا ............ هستند، بنابراین عادلانه‌اند.

ه) یکی از راه‌های آشتی، اتحاد و دوستی در میان گروه‌ها و ملت‌ها ............ است.

و) ابن خلدون در مطالعات خود به روش عقلی توجه چندانی نداشت و بیشتر از روش حسی و تجربی استفاده می‌کرد و بنابراین از ............ سخنی نگفت.

ز) واقعیت‌هایی که با آگاهی و اراده انسان به‌وجود می‌آیند، مانند ارزش‌ها و آرمان‌ها با ............ شناسایی می‌شود.

پاسخ صحیح را مشخص کنید. (2/5)

1- اگر قدرت برخلاف حکم و قانون الهی باشد اما تبعیت از آن، از روی رضایت باشد، قدرتی ............ ولی ............ وجود دارد.

الف) مشروع - مقبول

ب) مقبول - غیرمشروع

ج) مشروع - غیرمقبول

د) غیرمقبول - نامشروع

2- برخی تفاوت‌ها مانند رنگ پوست، زبان، اثر انگشت ............ نامیده می‌شود.

الف) تفاوت‌های رتبه‌ای

ب) نابرابری اجتماعی

ج) نابرابری طبیعی رتبه‌ای

د) تفاوت‌های اسمی

3- در اواخر قرن بیستم ............ به جای کشمکش طبقاتی، محور اصلی مباحثات فکری و سیاسی شد.

الف) قدرت

ب) ثروت

ج) هویت

د) قشربندی

4- دانشمندان برای کسب دانش درباره پدیده‌های طبیعی و مادی و محسوس از کدام نوع عقل استفاده می‌کنند؟

الف) عقل ابزاری

ب) عقل تفسیری

ج) عقل انتقادی

د) عقل تجویزی

5- مقبولیت و مرجعیت ............ در فرهنگ عمومی جامعه ایران موجب شد که دو انقلاب اجتماعی در یک قرن در جامعه ایران شکل بگیرد.

الف) علوم اجتماعی

ب) علم فقه

ج) علم تاریخ

د) علم جامعه

تعارض میان دانش علمی و دانش عمومی چگونه حل می‌شود؟ (ذکر یک مورد) (0/5)

علت شکل‌گیری رویکردهای مختلف در جامعه‌شناسی چیست؟ (0/5)

چگونه نظم‌های پنهان و شگفت‌انگیز زندگی انسان کشف می‌شود؟ (0/5)

چگونه می‌توان مسائل زندگی جوانان و آرزوهای آن‌ها را فهمید و آنان را یاری کرد؟ (0/5)

هر کنش سیاسی با چه هدفی انجام می‌شود؟ (0/5)

نتایج حذف مالکیت خصوصی در دیدگاه مخالفان قشربندی اجتماعی را بنویسید. (ذکر یک مورد) (0/5)

در دیدگاه الگوی مطلوب قرآنی، معیار برتری و بزرگی چیست؟ (0/5)

در فرهنگ اسلام، مسلمانان به آموختن کدام نوع علم تشویق شده‌اند؟ (0/5)

ویژگی‌های جامعه مطلوب فقه شیعه را بنویسید. (ذکر یک مورد) (0/5)

هر یک از عبارات سمت راست به کدام یک از مفاهیم سمت چپ اشاره دارد؟ (یک مورد اضافی است) (1)

هر عبارت به کدام نوع قدرت اشاره می‌کند؟ (0/5)

الف) به شکل پنهان و از طریق نفوذ فرهنگی و با کمک ابزارهایی مانند رسانه و نهادهای آموزشی اعمال می‌شود. (............)

ب) موجب سلطه سیاسی و اقتصادی بر سایر کشورها می‌شد. (............)

هر عبارت کدام یک از ویژگی‌های جامعه‌شناسی انتقادی را نشان می‌دهد؟ (0/5)

الف) کنش‌های اجتماعی و پیامدهای آن (............)

ب) انتقاد از وضع موجود، تجویز وضع مطلوب و راه رسیدن به آن (............)

هر عبارت به کدام یک از مدل‌های سیاست‌گذاری هویتی اشاره دارد؟ (0/5)

الف) تفاوت‌های میان گروه‌های قومی و زبانی حفظ و حتی تشدید می‌گردد. (............)

ب) سیاستی بود که دولت‌ها برای از بین بردن تفاوت‌های هویتی گروه‌های مختلف و یکسان‌سازی آن‌ها در پیش گرفتند. (............)

هر عبارت به کدام‌یک از انواع مدینه‌های فارابی اشاره دارد؟ (0/5)

الف) جامعه‌ای که در اثر انحراف عملی از مدینه فاضله شکل می‌گیرد. (............)

ب) آرمان‌ها، ارزش‌ها و امور غیرعقلانی، آرمان‌ها و ارزش‌های عقلانی معرفی می‌شوند. (............)

هر عبارت به کدام نوع عقل اشاره دارد؟ (0/5)

الف) قوه‌ای است که انسان به کمک آن حقایق و قواعد جهان را می‌شناسد. (............)

ب) علومی مانند طبیعیات، فلسفه و ریاضیات را پدید می‌آورد. (............)

رسانه‌های آمریکایی برای بسط هژمونی آمریکا کدام شیوه را به‌کار می‌برند؟ چرا؟ (1)

علت تأکید جامعه‌شناسان انتقادی به ضرورت انتقاد علمی از ساختارهای سرکوبگر چیست؟ (1)

ویژگی‌های علوم اجتماعی در قرآن را بنویسید. (ذکر دو مورد) (1)

چهره‌های متفاوت سیاست هویت را مقایسه کنید. (1)

ویژگی‌های علوم اجتماعی جهان اسلام در مقایسه با علوم اجتماعی جهان متجدد را بنویسید. (ذکر دو مورد) (1)