حل تشریحی سوالات سؤالات امتحان نهایی درس فلسفه (2) دوازدهم شهریور 1402 - امتحان نهایی دوازدهم شهریور 1402 (انسانی)

تعیین کنید کدام عبارت صحیح و کدام یک غلط می‌‌باشد: (1/5)

الف) وجود، وجه اختصاصی موجودات و ماهیت، وجه مشترک آن‌ها است.

ب) یکی از معیارهای زندگی معنادار، اعتبار داشتن آرمان‌های مقدس و فراتر از زندگی مادی است.

ج) فیلسوفان و حکمای دورۀ دوم حاکمیت کلیسا، عقل را عامل تضعیف ایمان می‌‌دانستند.

د) کتاب «قانون» ابن‌سینا یک دایرة المعارف عظیم علمی و فلسفی است.

ه) بنیادی‌ترین اصل فلسفی ملاصدرا، «اصالت وجود» می‌‌باشد.

و) کتاب «شیعه» و «رسالت تشیع»، حاصل مذاکرات علامه طباطبایی با هانری کُربن است.

جاهای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید: (1/25)

الف) همۀ ممکن‌الوجودها که در حال حاضر موجود هستند، به واسطۀ علت‌هایشان، ............ شده‌اند.

ب) افلاطون برای اشاره به ذات خداوند از واژۀ ............ و برای خداوند در مرتبه خلق جهان، لفظ ............ را به‌کار می‌برد.

ج) شیخ اشراق به‌جای مفهوم «وجود» از مفهومِ «............» در فرهنگ فلسفی خود استفاده کرده است.

د) علامه طباطبایی روش تفسیری قرآن به قرآن را از استاد خود، ............ آموخت.

گزینۀ مناسب را انتخاب کنید: (0/75)

الف) کدام مورد، از مصادیق رابطۀ علیّت می‌باشد؟

1- حرارت و سوزاندن

2- دوستی بین دو نفر

ب) کدام فیلسوف مسلمان، از بزرگ‌ترین حکمای مشاء محسوب می‌شود؟

1- کندی

2- ابن‌سینا

ج) مباحث «علم النفس» و «معاد» در کتاب اسفار اربعۀ ملاصدرا، با کدام سفر عرفانی مطابقت دارد؟

1- سفر در خلق با حق

2- سفر از خلق به حق

هر یک از موارد ذکر شده در جدول، واجب‌الوجود هستند یا ممکن‌الوجود يا ممتنع‌الوجود؟ (0/75)

هر یک از گزاره‌های زیر با نظر کدام فیلسوف در مورد خداوند، ارتباط دارد؟ (1)

عبارت‌های زیر دربارۀ منشاء درک و پذیرش رابطۀ علیّت، دیدگاه کدام فیلسوف یا گروه است؟ (0/5)

الف) انسان از طریق حس، توالی یا هم‌زمانی پدیده‌ها را مشاهده می‌کند و رابطۀ ضروری بین علّت و معلول را در می‌‌یابد.

ب) ذهن انسان پس از درک «اصل امتناع اجتماع نقیضین» می‌فهمد که حوادث خود به خود رخ نمی‌دهند.

دو معنا و کاربرد عقل از نظر فلاسفه را نام ببرید. (0/5)

هر یک از گزاره‌‌های زیر بیانگر علم نظری است یا علم عملی؟ (0/75)

الف) نسبت به یکدیگر مهربان باشیم.

ب) همۀ فلزات رسانا هستند.

ج) نباید عهد و پیمان خود را بشکنیم.

مخالفت با عقل در جهان اسلام به دو شکل صورت گرفت، آن‌ها را بنویسید. (1)

به‌ترتیب «درک مفاهیم و قضایای بدیهی» و «کسب دانش‌ها» به کدام مرحله از مراحل رشد و تکامل عقلی انسان مربوط است؟ (0/5)

فیلسوفان مسلمان علاوه بر استدلال عقلی، از چه ابزار‌های معرفتی برای رسیدن به حقیقت استفاده می‌کنند؟ (0/5)

سهروردی اصطلاح «حکیم متأله» را برای چه کسانی به‌کار می‌برد؟ (0/5)

دو مورد از منابع حکمت متعالیه را نام ببرید. (0/5)

چرا حمل وجود بر «درخت»، به‌دلیل نیاز دارد؟ توضیح دهید. (0/75)

«اصل سنخیّت علّت و معلول» را با ذکر مثال تعریف کنید. (0/75)

با توجه به معنای «سوم اتفاق»، دیدگاه دو دسته از فلاسفه که برای جهان و انسان هدف و غایت قائلند را بیان کنید. (1)

ملاصدرا از طریق نظریۀ «فقر وجودی» (امکان فقری) چگونه وجود خداوند را اثبات می‌کند؟ (0/75)

نظریۀ دیوید هیوم و دکارت دربارۀ جایگاه و اعتبار عقل را باهم مقایسه کنید. (1/5)

از نظر فلاسفۀ اسلامی عقل فعال چه وظیفه‌ای دارد؟ آن را توضیح دهید. (1)

فارابی «مدینه فاضله» را چگونه توصیف می‌کند و چه ویژگی‌هایی برای ریاست مدینه در نظر می‌گیرد؟ (دو ویژگی کافی است.) (1/25)

ابن‌سینا شُروری همچون سیل و زلزله و پژمردگی گیاهان را در عالم طبیعت چگونه تحلیل می‌کند؟ (1)

ملاصدرا با توجه به کدام اصل از اصولِ حکمت متعالیه، تعدُّد و تکثُّر موجودات را در عالم هستی تبیین می‌کند؟ شرح دهید. (1)

کسانی که به سبک زندگی معیوب و ناسالمی رسیده‌اند چه نظام فکری و عملی را انتخاب کرده‌اند؟ توضیح دهید. (1)